Recycling van plastic en de toekomst

In Nederland wordt momenteel ongeveer 80% van al het afval gerecycled, volgens afvalverwerkers. Een aanzienlijk deel hiervan wordt verbrand om energie en warmte op te wekken (Waste to Energy). De CO2-uitstoot die hierbij vrijkomt, wordt gedeeltelijk afgevangen en geleverd aan de tuinbouwsector. Deze vorm van energieopwekking zal waarschijnlijk onder het EU Emission Trading System vallen om afval te verminderen en recycling te stimuleren.

Plastic vormt een substantieel deel van het afval dat wordt verbrand. Het is een veelzijdig materiaal dat, afhankelijk van de samenstelling, op verschillende manieren kan worden gebruikt. Plastic is goed te verwerken, licht en verlengt de houdbaarheid van bederfelijke waren, maar is nog niet volledig recyclebaar. Vaak bevatten plastics additieven of zijn ze gecombineerd met andere materialen, wat recycling bemoeilijkt.

Het gebruik van plastic zal naar verwachting de komende jaren verder toenemen en is het dus zaak de mogelijkheden voor recycling te optimaliseren. Volgens CE Delft werd in 2020 25% van het plastic hergebruikt en nu zou dat rond de 30% liggen. Het is dus van belang dit percentage de komende jaren flink te laten stijgen.

Er zijn diverse uitdagingen om recycling te kunnen versnellen: kennis, technische ontwikkelingen, ketensamenwerking, beleid en financiering. Door aanpassingen van het EU en Nederlandse beleid op dit gebied kan een versnelling zelfs noodzakelijk worden voor partijen.

Plastic afval is te verdelen in vier stromen: Makkelijk recyclebaar (bijv. PET en HDPE), gemengd vervuild afval, complex afval en niet recyclebaar. Deze stromen kunnen als ‘feedstock’ (grondstof) dienen voor diverse recycle methodieken die hieronder schematisch worden weergegeven.

Plastic recyclingmethodieken

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Er zijn forse investering nodig om een opschaling van recycling te kunnen bereiken naar 500 Kton in 2050. Er is minimaal EUR 500 mln nodig voor innovaties en opschaling die kan worden samengebracht door subsidies, innovatie- en durfkapitaal en bankleningen. Als de bestaande en reeds gerealiseerde plannen slagen is de CO2 impact 250 tot 760 Kton vergeleken met de huidige verwerking. Terzijde merken wij op dat in het recente verleden drie recyclebedrijven failliet zijn gegaan (Umincorp, Ecocircle, TRH Emmen en Ioniqa) wat mede veroorzaakt is door import van goedkoop plastic.

De meest veelbelovende methode voor CO2-reductie en plastic-naar-plastic opbrengst is mechanische recycling met monostroom en depolymerisatie. Het probleem is echter dat plastics vaak additieven bevatten of gecombineerd zijn met andere materialen, wat mechanische recycling bemoeilijkt. De kwaliteit van de grondstof is daarom cruciaal, evenals de prijs om het proces rendabel te maken. Momenteel wordt er een aanzienlijke capaciteitsuitbreiding verwacht in chemische recycling, omdat deze methode moeilijk te recyclen kunststoffen, zoals via pyrolyse, kan verwerken.

Correlatie plastic-to-plastic yield met CO2-reductie

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Bron: CE Delft

Naast financiering en innovatie zijn ook afspraken nodig met kunststofproducenten en verpakkers om op lange termijn het eindproduct van de recyclers af te nemen op een acceptabel prijsniveau. Ook dient een uniforme massabalans te worden ontwikkeld wat betekent dat men de massa van een bepaalde stof beschrijft die een systeem binnenkomt, er weer uitgaat en in een bepaalde tijd wordt geproduceerd (gebaseerd op de wet van behoud van massa). Verder moet CO2 impact aan productieketens toegekend te worden. En ook moet een uniform Life Cycle Assessment (LCA) systeem en/ of Carbon Tracking systeem worden getest en ontwikkeld (zie productkwaliteit en Co2-reductie matrix). Tenslotte moeten productontwerp specificaties worden opgesteld die zowel mechanische als chemische recycling mogelijk maken.

Een digitaal product paspoort (DPP) kan bij deze ontwikkelingen behulpzaam zijn. Een dergelijk paspoort geeft uitgebreide informatie over het product gedurende de levenscyclus en wordt steeds belangrijker binnen de context van transparantie, duurzaamheid, circulaire economie en regelgeving, vooral binnen de EU. Het DPP bevat informatie over productieprocessen, herkomst, levenscyclus, CO2-uitstoot en de ecologische voetafdruk. Het geeft ook inzicht in de samenstelling, gebruikte materialen, chemische stoffen en componenten als ook aan welke milieu- en veiligheidsaspecten en welke recyclemogelijkheden het product heeft aan het eind van de levensduur.

In Nederland is momenteel onvoldoende feedstock aanwezig om de recycle faciliteiten optimaal te gebruiken. In omliggende landen is dit echter wel beschikbaar die nog niet gerecycled wordt om uiteenlopende redenen (bijv. lage opbrengst en kosten inzameling).  Die ongebruikte feedstock zou hier geïmporteerd kunnen worden.

Het is verder van belang dat duidelijke besluiten worden genomen op gebied van:

• Afwegingskader maken ten aanzien van wanneer mechanisch- en wanneer chemisch recyclen
• NGO’s betrekken bij locatiekeuze
• Sterkt verminderen hoeveelheid afval die naar verbranding gaat
• Investeren in inzamel- en sorteer infrastructuur

Productkwaliteit en Co2-reductie matrix

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Bron: CE Delft

Het is van belang dat er bij voorkeur EU-regelgeving komt die zorgt voor een ‘level playing field’ op het gebied van (plastic) recycling. Naast Nederlandse initiatieven als het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie en het Plastic Plan NL is vooral het EU Strategy Plastics CE/ EU circular economy package van belang omdat dit voor geheel Europa geldt.

Nieuwe regelgeving moet ervoor zorgen dat een minimale hoeveelheid gerecycled product in andere producten wordt gebruikt en dat chemische recycling geaccepteerd wordt. Daarbij moet voor feedstock binnen de EU een ‘level playing field’ ontstaan.

Onze conclusie is dat er grote uitdagingen zijn om alle ambities op gebied van recycling te realiseren in huidige markt en regelgeving.

Neem persoonlijk contact op met het team

Wilt u eens sparren met één van onze experts? Wij staan voor u klaar om met u in gesprek te gaan.